Silnik jednofazowy, a trójfazowy – różnice

Silnik elektryczny to element niezbędny do uruchomienia zarówno niewielkiego urządzenia domowego, jak i maszyny przemysłowej lub warsztatowej. Zamontowane w sprzętach silniki są dostosowane do układu jednofazowego lub trójfazowego – w zależności od napięcia obecnego w gniazdkach. Tym samym wyróżniamy silniki jednofazowe i trójfazowe. Czym się różnią? Jak odróżnić silnik jednofazowy od trójfazowego?

Silnik elektryczny jednofazowy a trójfazowy

Podstawowa różnica pomiędzy wymienionymi rodzajami silników dotyczy przystosowania do poszczególnych układów. Silniki jednofazowe podłączamy do instalacji jednofazowej o napięciu 230 V, natomiast standardowe napięcie w układzie trójfazowym to 400 V. Ponadto, w przypadku silnika jednofazowego mamy do czynienia z jednym uzwojeniem, podczas gdy w silniku trójfazowym jest ich aż trzy. Najprościej napięcia właściwe dla jednej i trzech faz można opisać, jako odpowiednio: 1x230V i 3x400V.

Kluczową kwestią jest również różnica w mocy silników. Moc silników jednofazowych oscyluje zwykle w granicach od 0,1 kW do 3 kW, choć w praktyce jednostki napędowe jednofazowe o mocy przekraczającej 2 kW są rzadko spotykane. Jeżeli chodzi o silniki trójfazowe, najsłabsze z nich cechują się mocą ok. 3 kW. Powyższe informacje wydają się wyczerpującą odpowiedzią na pytanie, jak odróżnić silnik jednofazowy od trójfazowego. Wystarczy przyjrzeć się podstawowej specyfice jednostki napędowej lub też sprawdzić liczbę uzwojeń. Warto jednak podkreślić, że poza tymi podstawowymi różnicami, występują również różnice bardziej subtelne, jednak bardzo istotne, dotyczące pracy silników jedno- i trójfazowych.

Silnik elektryczny jednofazowy a trójfazowy różnice

Specyfika działania omawianych silników jest ściśle związana z układami, którym odpowiadają. Dla układu jednofazowego charakterystyczna jest stabilność, czego nie można powiedzieć o układzie trójfazowym. Z drugiej jednak strony układ trójfazowy jest bezsprzecznie wydajniejszy.

zobacz ten model
zobacz ten model
zobacz ten model

Popularnym problemem w przypadku silnika trójfazowego jest zanik fazy. Dochodzi do tego wskutek rozmaitych awarii, takich jak choćby przepalenie pola stycznika. Efektem takiej awarii może być poważne uszkodzenie silnika. Problem ten nie występuje w przypadku jednostek jednofazowych, gdyż po wystąpieniu awarii powodującej zanik fazy silnik ulega po prostu wyłączeniu. Ze względu na obecność tylko jednej fazy, jej zanik powoduje bowiem brak napięcia. Należy jednak wziąć pod uwagę, iż nowoczesne silniki trójfazowe posiadają bardzo skuteczne zabezpieczenia przed zanikaniem fazy.

Dokonując porównania – silnik jednofazowy a trójfazowy – trzeba również wspomnieć o momencie obrotowym, którego w silniku jednofazowym po prostu nie ma. Problem ten rozwiązuje się najczęściej poprzez podłączenie kondensatora. Trzeba pamiętać, iż jest to konieczne również wtedy, gdy silnik trójfazowy podłączamy do układu jednofazowego. Działanie to jest jednak niezalecane ze względu na znaczną utratę energii.

Zestawiając ze sobą silnik jednofazowy i trójfazowy różnice dostrzeżemy bez trudu. Należy zauważyć, iż decydują one o przeznaczeniu tych silników. Silniki jednofazowe znajdują zastosowanie w przypadku wszelkiego rodzaju urządzeń AGD i RTV, z których korzystamy w naszych domach. W gospodarstwach domowych najczęściej mamy bowiem do czynienia z układem jednofazowym. Silniki trójfazowe są natomiast potrzebne tam, gdzie od stabilności napięcia ważniejsza jest moc, zatem znajdują one zastosowanie głównie w przemyśle oraz w warsztatach.